Author(s):
1. Mitar Perušić, Faculty of Technology - University of East Sarajevo, Republic of Srpska, Bosnia and Herzegovina
2. Branko Pejović, Republic of Srpska, Bosnia and Herzegovina

Abstract:
U termodinamičkoj i termotehničkoj praksi, kako za poluidealne tako i za realne gasove, zavisnost srednjeg specifičnog toplotnog kapaciteta od temperature, najčešće se određuje eksperimentalno u obliku linearne funkcije i to uglavnom za relativno uži temperaturski interval. Pored ove zavisnosti, za potrebe raznih analiza i proračuna, kako u teoriji tako i u praksi, potrebno je poznavanje i zavisnosti stvarnog specifičnog toplotnog kapaciteta takođe od temperature. S obzirom na ovo, u radu , polazeći od definicije srednjeg specifičnog toplotnog kapaciteta za određeni, pogodno izabran temperaturski interval, primenom diferencijalnog i integralnog računa, izvedena je analitička zavisnost stvarnog od srednjeg specifičnog toplotnog kapaciteta. Dobijena relacija u diferencijalnom obliku za definisani temperaturski interval, omogućuje direktno rešavanje problema, bez posebnih ograničenja za njenu primenu. Koristeći dobijenu zavisnost izveden je opšti model u obliku polinoma proizvoljnog stepena u zavisnosti od temperature, koji je pogodniji i brži za praktičnu primenu od postojećeg modela, koji nema opšti karakter. Isto tako, postojeći model nije najpodesniji iz razloga što postavljeni problem rešava indirektno, s obzirom da se zahteva analitička veza između razmenjene količine toplote i temperature. Izvedena korelacija u radu može se efikasno primeniti i za dobijanje zavisnosti između razmenjene količine toplote i temperature, takođe za posmatrani temperaturski interval, što može biti značajno sobzirom na efikasniju praktičnu primenu. Na bazi izvedene analitičke zavisnosti određena je još jedne relacije za razmenjenu količinu toplote koja ima složeniji oblik od postojeće dve, a koja se može primeniti za razne termodinamičke analize. Verifikacija prikazanog modela kao i mogućnosti njegove primene dati su na nekoliko karakterističnih primera poluidealnog i realnog gasa i to: CO2 kao poluidealan gas na bazi eksperimentalnih rezultata, dvoatomni poluidealni gasovi polazeći od relacije prema Einsteinu, voda kao realan fluid polazeći od relacije prema Dietericiju, i na kraju karakteristična grupa realnih gasova. Pri ovome posmatran je širi temperaturski interval.

Key words:
Stvarni srednji specifični toplotni kapacitet, poluidealan i realan gas, temperatura gasa, diferencijalni i integralni račun, analitičke korelacije

Thematic field:
SYMPOSIUM A: Science of matter, condensed matter and physics of solid states

Date of abstract submission:
13.03.2013.

Number of visits:
433

Conference:
Contemporary Materials - 2013 - Savremeni materijali

Applied paper from author